Ubezpieczenie społeczne
Ważne akty prawne:
- Ustawa z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. 2023 r. poz. 1230) zpz,
- Ustawa z dnia 30 października 2002 r. o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych (Dz. U. z 2022 r. poz. 2189) zpz,
- Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 29 listopada 2002 r. w sprawie różnicowania stopy procentowej składki na ubezpieczenie społeczne z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych w zależności od zagrożeń zawodowych i ich skutków (Dz. U. z 2022 r. poz. 740),
- Rozporządzenie Ministra Rodziny i Polityki Społecznej z dnia 20 grudnia 2020 r. w sprawie określenia wzorów zgłoszeń do ubezpieczeń społecznych i ubezpieczenia zdrowotnego, imiennych raportów miesięcznych i imiennych raportów miesięcznych korygujących, zgłoszeń płatnika składek, deklaracji rozliczeniowych i deklaracji rozliczeniowych korygujących, zgłoszeń danych o pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze, raportów informacyjnych, oświadczeń o zamiarze przekazania raportów informacyjnych, informacji o zawartych umowach o dzieło oraz innych dokumentów (Dz. U. z 2022 r. poz. 1349).
Wysokości składek na ubezpieczenia emerytalne, rentowe, chorobowe i wypadkowe wyrażone są w formie stopy procentowej i wynoszą:
- na ubezpieczenie emerytalne – 19,52 % podstawy wymiaru (pracownik 9,76 %, zakład pracy 9,76 % lub przedsiębiorca 19,52 %),
- na ubezpieczenia rentowe – 8,00 % podstawy wymiaru (pracownik 1,5 %, zakład pracy 6,5 % lub przedsiębiorca 8 %),
- na ubezpieczenie chorobowe – 2,45 % podstawy wymiaru (pracownik, przedsiębiorca),
- na ubezpieczenie wypadkowe – stopa procentowa składki jest zróżnicowana, zgodnie z ustawą o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych oraz odpowiednimi aktami wykonawczymi do tej ustawy.
Terminy opłacania składek:
Jako płatnik składek przesyłasz w tym samym terminie deklarację rozliczeniową (ZUS DRA), imienne raporty miesięczne (ZUS RCA, ZUS RSA, ZUS RPA) oraz opłacasz składki za dany miesiąc:
- do 5. dnia następnego miesiąca – jednostki budżetowe i samorządowe zakłady budżetowe,
- do 15. dnia następnego miesiąca – płatnicy posiadający osobowość prawną, m.in.: spółki kapitałowe (spółki akcyjne i spółki z o.o.), spółdzielnie, stowarzyszenia, fundacje, jednostki samorządu terytorialnego, uczelni wyższe, Kościoły, ZUS, ZOZ, itp.,
- do 20. dnia następnego miesiąca – pozostali płatnicy składek, a więc płatnicy opłacający wyłącznie składki na własne ubezpieczenia (np. wspólnicy spółek), przedsiębiorcy i inne podmioty nie posiadające osobowości prawnej, które zatrudniają innych ubezpieczonych, w tym spółki osobowe (tj. spółki jawne, partnerskie, komandytowe, komandytowo-akcyjnej).
Ważne! Jeżeli koniec tego terminu przypada w święto (dzień ustawowo wolny od pracy), sobotę lub niedzielę, to za ostatni dzień terminu uważa się następny dzień roboczy.
Wysokość składek na ubezpieczenia społeczne za osoby prowadzące działalność gospodarczą zależne są od tego, czy przedsiębiorca płaci pełne składki ZUS, składki na warunkach preferencyjnych, korzysta z ulgi na start, korzysta z ulgi „mały ZUS plus„.
Poradniki:
Ustalanie stopy procentowej składki na ubezpieczenie wypadkowe